Wieś położona nad rzeką Krutynią. Zaczątek miejscowości stanowiła stanica myśliwska postawiona za czasów wielkiego mistrza krzyżackiego, Fryderyka z Myśni, około 1500 roku.
Stanicę później przebudowano na zameczek myśliwski, który w roku 1527 służył księciu Albrechtowi za schronisko w czasie panującej w Prusach Wschodnich dżumy.
Zameczek ten figuruje na mapie Prus Hennenbergera z 1576 r. Następnie przebywał w nim w latach dwudziestych XVII stulecia elektor brandenburski i książę pruski, Jerzy Wilhelm, w czasie wielkich łowów w okolicznej puszczy. Z 1674 r. pochodzi ostatnia wzmianka o istnieniu zameczka w Krutyni. Około 1651 roku zameczek był siedzibą nadleśniczego, do którego należał nadzór wszystkich lasów państwowych w obwodzie starostwa sześcieńskiego.
Obok siedziby nadleśniczego powstała niewielka osada robotnicza. Robotnicy pracowali w licznych smolarniach, dziegciarniach, budach potażowych.
W roku 1874 Krutyń wydzielono spod dotychczasowej administracji leśnej, wieś stała się samoistną gminą polityczną. Zabudowa wsi ukształtowała się w kształcie nieregularnego skupiska po lewej stronie rzeki, podczas gdy nadleśnictwo pozostało na jej prawym brzegu, tam gdzie stała niegdyś stanica myśliwska. Okolica Krutyni od dawna należy do najpiękniejszych zakątków klimatycznych i letniskowych Mazur. Właśnie te walory spowodowały rozwój wsi. Przed drugą wojną światową były tutaj cztery pensjonaty oraz liczne kwatery prywatne. Pierwszą szkołę założono przed 1740 rokiem w budynku drewnianym, w 1818 roku uczęszczało do niej 40 dzieci. W 1935 roku była tu trzyklasowa szkoła, która mieściła się w gmachu murowanym. Dwóch nauczycieli uczyło w niej 120 dzieci, w tej liczbie również dzieci z Krutyńskiego Piecka i Zielonego Lasku. Krutyń należała początkowo do parafii w Nawiadach, od 1846 do Ukty. W roku 1939 liczyła 436 mieszkańców, na koniec 1999 roku 324 mieszkańców. Za mostem, po prawej stronie znajduje się budynek (dawne nadleśnictwo Krutyń), w którym w 1963 r. zatrzymał się noblista John Steinbeck. Przed budynkiem Szkoły Podstawowej w Krutyni znajduje się głaz narzutowy z tablicą poświęconą Karolowi Małłkowi, działaczowi i pisarzowi mazurskiemu, który mieszkał w Krutyni.

Źródło:
Z: Wakar A.(red.) Pr. zb. 1975 Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn